Grzybica paznokci - co robić?

  Podstawowymi elementami budującymi ciało człowieka są ręce (potocznie zwane dłońmi) i stopy. Odpowiadają m.in. za poruszanie się, stabilizację organizmu czy właściwości chwytne i poznawcze. Stanowią także swoistą wizytówkę każdego z nas. Zadbane dłonie i stopy świadczą o zdrowiu, prawidłowej pielęgnacji i dobrym wyglądzie ich posiadacza. Dłonie praktycznie przez cały rok są odsłonięte i widoczne, stopy uwidaczniamy głównie w okresie letnim. Nie jest odkryciem, że estetyczny wygląd tych części ciała jest dla nas bardzo ważny, ze względu na odbiór przez społeczeństwo czy po prostu nasze zdrowie psychiczne. Jako narządy ruchu, są bardzo intensywnie użytkowane każdego dnia, dlatego często narażone są na urazy i zakażenia.
  Popularnym (bo występuje aż u 10% populacji!) schorzeniem dłoni i stóp jest grzybica paznokci (Tinea unguium) - przydatków skóry, będących wytworami zrogowaciałego naskórka. Grzybica może występować samodzielnie lub być schorzeniem towarzyszącym innym chorobom - m.in. zaburzeń odporności, dermatoz (grzybica stóp), zaburzeń hormonalnych (Zespół Cushinga, niedoczynność tarczycy) czy chorób infekcyjnych. Zmiany powstałe na paznokciach przez grzybicę mają znaczenie epidemiologiczne, ponieważ mogą stanowić potencjalne źródło zakażenia innych obszarów ciała lub często innych ludzi.
  Czynnikami uosabiającymi grzybicy paznokci są przede wszystkim: kontakt z ogniwem chorobotwórczym, ucisk mechaniczny płytek paznokciowych (w przypadku źle dopasowanego obuwia, zbyt długich paznokci), stan immunologiczny organizmu, przeprowadzane terapie (antybiotykami, kortykosteroidami, środkami immunosupresyjnymi) oraz warunki miejscowe na skórze, tworzące środowisko do rozwoju grzyba (odpowiednia wilgotność, ilość lipidów powierzchniowych na skórze, będących składowymi warstwy ochronnej skóry).
W odniesieniu do chorób paznokci wywołanych grzybami, znaczenie mają trzy grupy grzybów: dermatofity, drożdżaki i grzyby drożdżopodobne oraz pleśniowce. Za grzybicę paznokci odpowiadają różne odmiany grzyba strzygącego - T. mentagrophytes, T. rubrum, T. violaceum, T. tonsurans, T. schoenleini. Wykazują one duże powinowactwo do keratyny, czyli białek fibrylarnych, będących głównym elementem budulcowym płytek paznokciowych. Dermatofity składają się z dwóch części - grzybni, służącej do pobierania substancji odżywczych i wrastającej wgłąb podłoża, oraz zarodników.

Objawy grzybicy paznokci
  Zmiany w obrębie paznokci mogą przybierać różny wygląd morfologiczny. Barwa płytek paznokciowych lub ich części zmienia się na żółto-brunatną bądź zieloną. Pierwsze zmiany zazwyczaj obejmują wolny brzeg paznokcia albo obszar płytki po stronie bocznych wałów paznokciowych. Płytka staje się łamliwa i coraz bardziej podatna na uszkodzenia mechaniczne, stopniowo pogrubia się i rogowacieje. W efekcie na paznokciu tworzą się bruzdy, a on sam zaczyna się rozwarstwiać i wykruszać. Grzybica paznokci może mieć wieloletni przebieg, z możliwością pojawiania się nawrotów (u osób ze skłonnościami osobniczymi).
Typowa grzybica paznokci może mylić się z innymi chorobami tego obszaru. Obraz morfologiczny jest podobny, dlatego w celu poprawnej diagnozy, oprócz rozpoznania klinicznego, należy wykonać posiew na podstawie badań mikologicznych. Próbkę materiału do badań pobiera specjalista w gabinecie podologicznym lub w laboratorium medycznym zajmującym się mikrobiologią. Aby wyniki były wiarygodne, należy zaprzestać stosowania preparatów przeciwgrzybiczych przed pobraniem próbki do badań.

Czy to na pewno grzybica?
  Podobne objawy mogą wywoływać pleśniowce - należące do jednej z trzech grup grzybów wymienionych powyżej. Zmiany pojawiają się w obrębie paluchów stóp. Następuje zgrubienie i zniekształcenie płytki paznokciowej, a barwa zmienia się na żółtozieloną. Różnica polega na tym, że dodatkowo można zaobserwować znaczną hiperkeratozę podpaznokciową.
Drożdżyca paznokci (kandydoza wałów płytek paznokciowych) wywołana jest przez drożdżaki - Candida albicans lub Pityrosporum furfur. Od typowej grzybicy paznokci, powstałej przez zakażenie dermatofitami, różni się występowaniem stanu zapalnego wałów paznokciowych i wydobywającej się spod nich treści ropnej. Często mylona jest z zanokcicą bakteryjną, która ogranicza się zwykle tylko do jednego palca. W przypadkach trwających długi okres czasu, paznokcie zmieniają barwę na szaro-żółtawo-brunatną, rozwarstwiają się i przerastają.
Zarówno pleśniowce, jak i drożdżaki należą do grzybów! A więc schorzenia paznokci wywołane ich działaniem są odmianami grzybic paznokci!
Osoby chorujące na łuszczycę nierzadko borykają się ze zmianami chorobowymi swoich paznokci (łuszczyca paznokci). Od grzybicy odróżnia ją symetryczne zajmowanie wszystkich płytek, podpaznokciowa hiperkeratoza oraz występowanie naparstkowych wgłębień w płytce paznokciowej. Zmiany w obrębie paznokci, które można zaobserwować w przebiegu liszaja płaskiego, charakteryzują się natomiast występowaniem podłużnych bruzd i zmianami zanikowymi płytek.

Jak wygląda leczenie grzybicy paznokci?
  Zakażenia paznokci dermatofitami i innymi grzybami nie należy lekceważyć. Trzeba też wiedzieć, że owo schorzenie nie ustępuje samoistnie, a wręcz przeciwnie - nieleczona grzybica może prowadzić do wielu powikłań: utraty paznokcia, infekcji bakteryjnej, samozakażenia lub rozprzestrzeniania go na innych. Szczególnie uważać na nią powinny osoby chore na cukrzycę, gdyż nieleczona może doprowadzić nawet do martwicy.
Leczenie grzybicy paznokci polega na stosowaniu preparatów, jak np. SPIRULARIN lub leków grzybobójczych według zaleceń lekarza przepisującego. Zazwyczaj terapia zaczyna się od stosowania leków miejscowych, a w przypadku bardziej rozległych zmian wprowadza się leczenie ogólne. Całkowite wyleczenie paznokci zazwyczaj następuje po około 3-4 miesiącach, w zależności oczywiście od przypadku (m.in. stopnia zaawansowania zmian) i może trwać dłużej. Leczenie można wspomagać preparatami przeciwgrzybiczymi dostępnymi bez recepty - np. specjalnymi lakierami do paznokci, aerozolami, piankami czy kremami. Niektóre gabinety oferują także terapie fotodynamiczne, w celu leczenia grzybicy paznokci. Polegają one na naświetlaniu miejsca objętego chorobowo światłem w zakresie widzialnym, po uprzednim umieszczeniu tam substancji światłoczułych.
Należy pamiętać, że pomimo nieestetycznego wyglądu paznokcia, bardzo niewskazane jest nakładanie na zakażony grzybicą paznokieć lakierów hybrydowych, żeli czy akrylu. Warstwa takiego produktu stwarza idealne warunki do rozwoju grzyba.
Po wyleczeniu grzybicy paznokci, należy zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii. Obuwie oraz skarpety powinno się zdezynfekować lub wyrzucić, by zapobiec ponownemu zarażeniu się. To samo tyczy się sprzętu używanego do domowej pielęgnacji paznokci, jednorazowe pilniki należy wyrzucić, a narzędzia wielokrotnego użytku powinno się poddać dekontaminacji.

Profilaktyka przeciw zakażeniom grzybiczym paznokci.

• Aby zapobiegać zakażeniom grzybiczym należy unikać chodzenia boso w miejscach użyteczności publicznej (np. na basenie).
• Codzienne obuwie powinno być dobrze dopasowane, tak by nie powodowało nadmiernego ucisku na paznokcie.
• W przypadku dużej aktywności fizycznej lub nadmiernej potliwości warto zakładać skarpety i buty wykonane z jakościowo dobrych materiałów. Dodatkowo takie osoby powinny na co dzień używać preparatów wykazujących działanie przeciwgrzybicze - pudry, aerozole, żele, pianki (np. Spirularin Mousse, Spirularin Gel).
• Po kąpieli należy dokładnie wycierać dłonie i stopy (szczególnie przestrzenie międzypalcowe).
• Środki higieny osobistej powinny być używane tylko przez jedną osobę, nie należy się nimi dzielić z innymi.
• Podczas codziennej higieny nie wolno zapominać o oczyszczaniu zanieczyszczeń znajdujących się pod płytką paznokcia.
• Należy zawsze korzystać ze sprawdzonych salonów kosmetycznych, w których higiena pracy i sterylizacja narzędzi jest priorytetem.
• Zawsze podczas sprzątania powinno się zakładać rękawice ochronne.

Udostępnij: