Interakcje suplementów diety z żywnością

Sprawdź, czy wiesz wszystko o interakcjach suplementów diety z żywnością

O bezpieczeństwie suplementacji decydują nie tylko producenci suplementów diety, dbający o prawidłowe przeprowadzenie analiz jakościowych, ilościowych oraz badań mikrobiologicznych gotowych preparatów. Podobnie, jak o skuteczności przyjmowania określonego zestawu suplementów diety decydują nie tylko wysiłki danego producenta polegające na obserwacjach klinicznych podczas systematycznego stosowania suplementów przez swoich klientów oraz śledzenia bieżącej literatury naukowej.

Okazuje się, że w obu wyżej wymienionych przypadkach (bezpieczeństwo i skuteczność suplementów diety) istotne znaczenie ma także rodzaj pokarmu przyjmowanego razem z suplementowanym produktem. Interakcje suplementów diety z żywnością mogą stanowić przyczynę zmian w sile działania składników omawianych preparatów.

W przypadku wielu różnych suplementów diety interakcje z żywnością są szczególnie istotne – mogą prowadzić do nasilenia, bądź osłabienia działania składników danego preparatu. Do wspomnianych reakcji może dojść po połknięciu kapsułki bądź tabletki suplementu, na etapie:

1. Wchłaniania składników suplementu diety.
2. Metabolizmu (rozkładu) składników suplementu diety.

Ad. 1. Wchłanianie

W procesie wchłaniania substancji zawartych w suplementach diety dominującą rolę odgrywa błona śluzowa jamy ustnej, żołądka oraz jelit, a w szczególności jelita cienkiego. To właśnie ten odcinek przewodu pokarmowego posiada na powierzchni błony śluzowej urzęsione komórki - tzw. kosmki jelitowe. Struktury te odpowiedzialne są nie tylko za wchłanianie strawionego pokarmu, ale również rozpuszczonej zawartości kapsułki lub tabletki połkniętego suplementu diety.
Zaobserwowano, że pokarm o wysokiej zawartości tłuszczów powoduje wzrost wchłanialności równocześnie przyjętych suplementów diety zawierających witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, tj. witaminy: A, D, E, K. Aby uniknąć wystąpienia działań niepożądanych, związanych z kumulacją wspomnianych witamin w organizmie, należy zachować ok. dwugodzinny odstęp czasowy pomiędzy przyjętym wysokotłuszczowym pokarmem a suplementowanym preparatem.

Drugi z wymienionych przypadków interakcji na poziomie wchłaniania suplementu diety – zmniejszenie jego skuteczności, może następować poprzez wytrącanie substancji zawartej w suplemencie diety.
Reakcja strącania, czyli wytrącanie z roztworu cząsteczki trudno rozpuszczalnej, zachodzi m.in. podczas popijania herbatą lub kawą suplementu z żelazem. Ze względu na wysoką zawartość substancji zwanych garbnikami, zawartych w wymienionych napojach, efektywność suplementacji preparatem żelaza może spaść nawet o 50%, co zmniejsza powodzenie np. w przypadku profilaktyki anemii. Wspomniane garbniki nadają herbacie i kawie specyficzny cierpki posmak.

Ad. 2. Metabolizm

Metabolizm składników suplementów diety, podobnie, jak metabolizm substancji czynnych leków, jest naturalnym zjawiskiem zachodzącym zazwyczaj w kilka godzin po przyjęciu danego preparatu. Interakcje żywności z suplementami diety na poziomie ich metabolizmu w organizmie człowieka zależą od rodzaju enzymów, które rozkładają składniki suplementów. Wspomniane enzymy mogą być hamowane przez niektóre składniki pokarmowe. Przykładowo, sok grejpfrutowy, którym popijemy suplement diety zawierający wyciąg z dziurawca spowoduje zahamowanie aktywności określonego enzymu metabolizującego (rozkładającego) substancje zawarte w suplementowanym wyciągu. W efekcie, wyciąg z dziurawca będzie wykazywał silniejsze i dłuższe działanie niż przewidziano w specyfikacji preparatu. Omawiana reakcja wywołana jest działaniem substancji zawartych w soku grejpfrutowym, do których należą tzw. flawonoidy (kempferol kwercetyna, naryngenina) oraz związki o nazwie furanokumaryny (bergapten, dihydroksybergamotyna).

Zwróć uwagę na to, jak łączysz suplementy diety z żywnością:

Witamina A

• poprawia wchłanianie żelaza zawartego w pożywieniu (np. liście szpinaku);
• suplement z witaminą A podawany z owocami cytrusowymi, zawierającymi dużą ilość witaminy C potęguje efekt przeciwutleniający, a więc również tzw. przeciwstarzeniowy komórek organizmu
• biodostępność suplementu z wit. A zwiększa się podczas jednoczesnego spożywania posiłku wysokotłuszczowego wzmaga jej wchłanianie – wskazany odstęp czasowy (dotyczy również suplementów z witaminami: D, E, K).

Witamina D

• suplement znacznie lepiej przyswajalny i dystrybuowany w organizmie do tkanek docelowych, gdy spożywany jest razem z pokarmem z wysoką zawartością wapnia (np. produkty mleczne), w tym z suplementami diety zawierającymi wapń

Wapń

• preparaty z wapniem są łatwiej transportowane przez kosmki jelitowe do krwioobiegu i dalej do układu kostnego, gdy przyjmowane są razem z suplementami z witaminą D

Żelazo

• suplement popijany herbatą lub kawą wykazuje zmniejszoną wchłanialność, co przekłada się na efekty wspierające leczenie np. anemii, bądź jej profilaktykę.

Dziurawiec zwyczajny

• suplement popijany sokiem grejpfrutowym podlega słabszemu metabolizmowi (rozkładowi) w organizmie – efekt silniejszy od efektu działania spodziewanego.

mgr farm. Michał Mańka
[piśmiennictwo dostępne u autora]

Udostępnij: